The Distinction Between Service Fault and Personal Fault in Turkish Administrative Law: A Juridical Approach
Keywords:
Service Fault, Personal Fault, Administrative Liability, Recourse, Duty FaultSynopsis
This book examines the distinction between "service fault" and "personal fault," which forms the foundation of the liability regime in Turkish administrative law and constitutes one of its most contentious areas, through the lens of theoretical perspectives and, in particular, judicial decisions. Determining whether liability for damages arising from the actions and operations of the administration lies with the administration itself or with the public official who caused the harm has long been a persistent issue in the Turkish legal system. Notably, the divergence in judicial approaches—whereby the Council of State (Danıştay) may classify an incident as a service fault, holding the administration liable, while the Court of Cassation (Yargıtay) may deem a similar incident a personal fault, directing the case to the public official, or the Military High Administrative Court (AYİM) may evaluate the same act under the principle of strict liability—represents one of the core problems encountered in practice. The legislature, independent of this judicial complexity, has taken steps to mitigate the distinction, particularly from the perspective of the injured party, through regulations introduced in the Civil Servants Law (DMK) and the Constitution. This study aims to comprehensively analyze the theoretical framework of this distinction, its historical evolution, and contemporary challenges in its application.
The first section of the book delineates the conceptual framework underlying the distinction. In this context, the concept of "service fault," unique to administrative law, is addressed first. As a concept not defined by statutes but shaped through judicial precedents, the service fault is examined for its distinct, primary, anonymous, objective, and flexible characteristics, which diverge from the notion of fault in private law. The manifestations of service fault—namely, the improper functioning, delayed functioning, or non-functioning of a service—are concretized with examples from judicial decisions. Subsequently, the concept of "personal fault," forming the other pillar of the distinction, is analyzed in terms of its evolution from its meaning in private law to its task-related significance in administrative law. This section also elucidates various doctrinal distinctions critical to understanding the separation in Turkish law, such as service fault, duty fault, and purely personal fault, alongside theories originating from French law, such as the cumulation of faults and liabilities.
The second section focuses on the historical transformation of the service fault-personal fault distinction within Turkish administrative law. This transformation is examined across constitutional periods. The 1961 Constitution marked a turning point by enshrining the administration’s liability as a constitutional principle under Article 114. A significant development during this period was the introduction of the "guarantee system" under Article 13 of Law No. 657 (DMK), which, inspired by German law, aimed to resolve debates surrounding the service fault-personal fault distinction. However, this provision has not prevented divergent interpretations in doctrine and judicial decisions. This section also thoroughly examines Article 24 of Law No. 1602 (AYİM Law) and the Constitutional Court’s 1975 annulment decision regarding this article. Finally, the period under the 1982 Constitution is analyzed. While the general principle of liability was preserved under Article 125, specific and mandatory provisions concerning the liability of public officials were introduced under Articles 40/3 and 129/5. Although these provisions aimed to address the confusion created by Article 13 of the DMK, their coexistence with Articles 125 and 137 of the Constitution has given rise to new interpretive and practical challenges.
The third and final section of the book focuses on the primary issues in the application of the distinction in light of contemporary judicial decisions. Within this framework, the concept of "duty fault," which has played a central role in post-1982 Constitution judicial precedents, is analyzed. The Council of State’s approach, which has expanded the concept of "duty fault constituting a service fault" to encompass even cases that could be considered purely personal faults, in order to define the scope of Article 129/5 of the Constitution, is scrutinized. In contrast, the Court of Cassation has long maintained a narrower interpretation, recognizing the existence of purely personal faults and viewing cases as falling within the jurisdiction of civil courts, though it has occasionally aligned with the Council of State’s approach in certain decisions. Key criteria in applying the distinction—such as the subjective intent of the agent (e.g., malice, grudge, or hostility), whether the act constitutes a crime, and the non-implementation of judicial decisions—are comparatively addressed through recent decisions of the higher courts. Finally, the issue of the administration’s recourse against responsible personnel, a practical consequence of the distinction, is discussed in terms of the competent judicial authority for recourse cases, the applicable principles, and the gravity of the fault. The study concludes with the observation that, particularly in administrative law and judicial practice, the distinction has largely been eliminated from the perspective of the injured party and has evolved into a concept primarily significant in the context of the recourse relationship, an internal matter between the administration and its personnel.
References
Aliefendioğlu, Yılmaz. “Danıştay Kararlarına Uyulması.” Danıştay Dergisi 5, no. 16–17 (1975): 16–21.
Alikaşifoğlu, Kemalettin. Son Değişiklikleri İçeren Gerekçeli Açıklamalı İçtihatlı: Devlet Memurları Kanunu. Ankara: Yarıaçık Cezaevi Matbaası, 1979.
Akgüner, Tayfun. Kamu Personel Yönetimi. 3rd ed. İstanbul: Der, 1998.
Akillioğlu, Tekin. “Anayasa Mahkemesine Göre Anayasa 114 Yorumu.” In Seha Meray’a Armağan, 1:3–26. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 1981.
Akyılmaz, Bahtiyar. “Sosyal Risk İlkesi ve Uygulama Alanı.” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9, no. 1–2 (June–December 2005): 178–204.
Akyılmaz, Bahtiyar. “İdarenin Kusurlu Personeline Rücu Sorunu.” In Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, 28–29 Mayıs 2009, 537–49. Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Basımevi, 2009.
Akyılmaz, Bahtiyar. “Türkiye’de İdarenin Mali Sorumluluğu.” Unpublished professorship thesis, Konya, 2004.
Akyılmaz, Bahtiyar. “Yargı Kararlarının Yerine Getirilmemesinden Doğan Sorumluluk.” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 11, no. 1–2 (2007): 449–69.
Akyılmaz, Bahtiyar. “İdari Yargıda Tam Yargı Davalarının Görülüş Usulündeki Sorunlar.” In İdari Yargı Uygulaması ve Karşılaşılan Sorunlar, 71–83, 110–28 (discussion section). Konya: Konya Barosu Yayınları, 2012.
Akyılmaz, Bahtiyar, Murat Sezginer, and Cemil Kaya. Türk İdare Hukuku. 2nd ed. Ankara: Seçkin, 2011.
Aslan, Zehreddin. İdari Yargı’da Yürütmenin Durdurulması. 2nd ed. İstanbul: Alfa, 2001.
Atay, Ender Ethem, and Hasan Odabaşı. Teori ve Yargı Kararları Işığında İdarenin Sorumluluğu ve Tazminat Davaları. 2nd ed. Ankara: Seçkin, 2010.
Ayanoğlu, Taner. Uyuşmazlık Mahkemesi Kararlarına Göre İdari Eylemin Tanımlanması. İstanbul: Legal, 2004.
Azrak, Ali Ülkü. “Alman İdare Hukukunda Devletin Amme Hukuku Sahasındaki Faaliyetinden Doğan Mesuliyeti.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 28, no. 2 (1962): 367–81.
Azrak, Ali Ülkü. “İdarenin ‘Toplumsal Muhatara (Sosyal Risk) Kuramı’na Göre Kusursuz Sorumluluğu.” In Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, Ankara 12–13 Mayıs 1979, 135–47. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1980.
Balta, Tahsin Bekir. İdare Hukuku I: Genel Konular. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 1970–1972.
Başgil, Ali Fuad. “Devletin ve Diğer Hükmi Şahıslarının Mesuliyeti Meselesi (1).” Adliye Ceridesi 31, no. 6 (1940): 582–613.
Başpınar, Recep. “Tam Yargı Davaları.” In Yüzyıl Boyunca Danıştay, 481–511. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1968.
Başpınar, Recep. “Tartışmalar Bölümü.” In Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, Ankara 12–13 Mayıs 1979, 177–271. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1980.
Bilge, Necip. “Bakanların Görev ve Sorumları.” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 10, no. 1–4 (1953): 123–68.
Bilgen, Pertev. “Kamu Görevlilerinin Sorumluluğunun Yargılanmasında Yöntem ve Görev Konuları – Tartışmalar Bölümü.” Askeri Adalet Dergisi 22, no. 91 (September 1994): 67–89.
Candan, Turgut. Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu. 3rd ed. Ankara: Adalet Yayınları, 2009.
Çağlayan, Ramazan. “Risk İlkesi Gereğince İdarenin Kusursuz Sorumluluğu Bağlamında Sosyal Risk İlkesi.” In Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, 28–29 Mayıs 2009, 451–95. Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Basımevi, 2009.
Delcross, Xavier, and Bertrand Delcross. Fransa’da ve İngiltere’de İdarenin Sorumluluğu. Translated by Turgut Candan. Ankara: Başbakanlık Basımevi, 1984.
Duran, Lûtfi. İdare Hukuku Meseleleri. Gözden Geçirilmiş İlaveli Yeni Yayın. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1964.
Duran, Lûtfi. “İdari İşlemden Sorumluluk: İptal Davası – Tam Yargı Davası.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 33, no. 3–4 (1967): 3–26.
Duran, Lûtfi. Türk Kamu Personelinin Mali Sorumluluğu. Prof. Dr. Tahsin Bekir Balta Armağanından Ayrı Bası. Ankara: Sevinç Matbaası, 1974.
Duran, Lûtfi. Türkiye İdaresinin Sorumluluğu; Sorumluluğun Temeli ve Sebepleri, Sorumluluğa Yol Açan Olgular. Ankara: TODAİE Yayınları, 1974.
Duran, Lûtfi. İdare Hukuku Ders Notları. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1982.
Duran, Lûtfi. “Türk Kamu Personelinin Mali Sorumluluğu Sorunu.” Amme İdaresi Dergisi 17, no. 2 (June 1984): 3–20.
Duran, Lûtfi. “Yargıtay’ın Kamu Hukukuna Değgin Son Kararları Üzerine Mülahazalar I.” Amme İdaresi Dergisi 18, no. 2 (June 1985): 27–44.
Duran, Lûtfi. “Yargıtay’ın Kamu Hukukuna Değgin Son Kararları Üzerine Mülahazalar II.” Amme İdaresi Dergisi 18, no. 3 (September 1985): 43–58.
Duran, Lûtfi. “Yargıtay’ın Kamu Hukukuna Değgin Son Kararları Üzerine Mülahazalar III.” Amme İdaresi Dergisi 18, no. 4 (December 1985): 63–82.
Duran, Lûtfi. “Anayasa Mahkemesine Göre Türkiye’nin Düzeni (II).” Amme İdaresi Dergisi 19, no. 2 (December 1986): 3–28.
Düren, Akın. İdare Hukuku Dersleri. Ankara: Sevinç Matbaası, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1979.
Düren, Akın. “Tartışmalar.” In Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, Ankara 12–13 Mayıs 1979, 177–271. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1980.
Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. 11th ed. İstanbul: Beta, 2009.
Esin, Yüksel. Danıştay’da Açılacak Tazminat Davaları – İkinci Kitap: Esas, İdarenin Hukuki Sorumluluğu. 2nd ed. Ankara: Güven Matbaası, 1976.
Esin, Yüksel. “Tartışmalar.” In Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, Ankara 12–13 Mayıs 1979, 177–271. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1980.
Esin, Yüksel, and Erol Dündar. İdari İşlemler, İdari Eylemler, İdari Sözleşmeler ve Danıştay Kararlarına Uyulmaması Dolayısıyla, Danıştay’da Açılacak Tazminat Davaları: Birinci Kitap: Usul. Ankara: Balkanoğlu Matbaacılık, 1971.
Gözler, Kemal. İdare Hukuku. Vol. 1. 2nd ed. Bursa: Ekin Kitabevi, 2009.
Gözler, Kemal. İdare Hukuku. Vol. 2. 2nd ed. Bursa: Ekin Kitabevi, 2009.
Gözübüyük, A. Şeref. “Askerî Yüksek İdare Mahkemesi ve Görevleri.” Amme İdaresi Dergisi 5, no. 3 (September 1972): 3–13.
Gözübüyük, A. Şeref. Yönetsel Yargı. 4th ed. Ankara: [Publisher not specified], 1981.
Gözübüyük, A. Şeref. “Terör Olayları ve Yönetimin Sorumluluğu.” Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 50, no. 3 (1995): 193–99.
Gül, Hulusi. “Türk Hukukunda İdare Ajanının Hukuki Sorumluluğu.” Unpublished master’s thesis, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999.
Gülan, Aydın. “Kamu Hizmeti ve Görülüş Usulleri.” Unpublished master’s thesis, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1987.
Günday, Metin. İdare Hukuku. 10th ed. Ankara: İmaj Yayınevi, 2011.
Güran, Sait. “İdarenin ve Ajanını Sorumluluğunun Belirlenmesine İlişkin Düşünceler.” In Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler II. Sempozyumu, Ankara 15–16 Aralık 1978, 187–98. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1981.
Güran, Sait. “Anayasa’nın 114 ve 140 ncı Maddeleri Münasebetiyle Mukayeseli Bir Tetkik.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 30, no. 1–2 (1964): 71–98.
Güran, Sait. “Anayasanın 128 ve 129. Maddeleri Yönünden Kamu Görevlileri, Bakanların Durumu.” Amme İdaresi Dergisi 17, no. 3 (September 1984): 193–200.
Güran, Sait. “Anayasa Mahkemesi’nin 1982 Anayasası Döneminde Personel Hukukuna Bakışı.” Anayasa Yargısı Dergisi, no. 6 (1989): 39–66.
Güran, Sait. “Kamu Görevlilerinin Yargılanmasında Yöntem ve Görev Konuları.” Askeri Adalet Dergisi 22, no. 91 (September 1994): 50–66.
Gürsoy, Kemal Tahir. “İdarenin Sorumluluğuna İlişkin İlkelerden Son Gelişmeler ve İsviçre Hukukunda İdarenin Hukuki Sorumluluğunun Ana Hatları.” In Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, Ankara 12–13 Mayıs 1979, 71–133. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1980.
Gürsoy, Kemal Tahir. “Tartışmalar.” In Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, Ankara 12–13 Mayıs 1979, 177–271. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1980.
Hatemi, Hüseyin. “Organın Eyleminden Dolayı Tüzelkişiliğin Sorumluluğu.” In Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler, I. Sempozyumu, Ankara 21–22 Ekim 1977, 129–40. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1980.
Hocaoğlu, A. Şeref. Devlet Şûrası ve Uyuşmazlık Mahkemesi Karar Hûlasaları. Ankara: Yeni Desen Matbaası, 1955.
Kalabalık, Halil. “Memurların ve Diğer Kamu Görevlilerinin Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğunda Sistemler ve Türk Sorumluluk Sistemi.” Belediye Dergisi 3, no. 11 (May 1997): 31–37.
Kaneti, Selim. “Özel Hukuk Alanında Toplumsal Hasar Temeline Dayanan Sorumluluk.” In Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, Ankara 12–13 Mayıs 1979, 147–50. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1980.
Kaneti, Selim. “Haksız Fiil Sorumluluğunda Kusur Kavramının Görevi.” In Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler, I. Sempozyumu, Ankara 21–22 Ekim 1977, 29–66. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1980.
Kaya, Cemil. “İdari Yargıda Mahkeme Kararlarının Uygulanması ve Karşılaşılan Sorunlar.” In İdari Yargı Uygulaması ve Karşılaşılan Sorunlar Paneli, 97–109. Konya: Konya Barosu Yayınları, 2011.
Kaya, Cemil. “Avrupa Konseyi’ndeki Gelişmeler Işığında 5233 Sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun.” Uluslararası Hukuk ve Politika 3, no. 10 (2007): 25–42.
Kaya, Cemil. İdari Yargı Kararlarının Uygulanması Konusuna Danıştay’ın Yaklaşımı (İYUK 28. Madde Üzerine Bir İnceleme). İstanbul: Legal, 2011.
Kaya, Cemil. “Rücuen Tazminat İstemiyle Açılan Davalarda Görevli Yargı Yerinin Belirlenmesi Konusunda Uyuşmazlık Mahkemesi Uygulaması.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 70, no. 1 (2012): 115–22.
Karayalçın, Yaşar. “Tartışmalar Bölümü.” In Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, Ankara 12–13 Mayıs 1979, 177–271. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1980.
Köksal, Mustafa. “Yasal Düzenlemeler ve İçtihatlar Işığında Terör Zararlarının İdarece Karşılanması Sorunu.” Terörle Mücadele ve Adalet Dergisi 1, no. 3 (October 2010): 363–408.
Kurşat, Zekeriya. “Hemşirelerin Hukuki Sorumluluğu.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 68, no. 1 (2008): 293–322.
Malkoç, İsmail, and Aytaç Malkoç. Memurlar ve Suçlar: Memurlar ve Kamu Görevlilerinin Hukuki Sorumlulukları. Ankara: Seçkin Kitabevi, 1988.
Oğuzman, Kemal, and Turgut Öz. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Vol. 2. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2012.
Onar, Sıddık Sami. İdare Hukukunun Umumi Esasları. Vol. 1. 3rd ed. İstanbul: İsmail Akgün Matbaası, 1966.
Onar, Sıddık Sami. İdare Hukukunun Umumi Esasları. Vol. 2. 3rd ed. İstanbul: İsmail Akgün Matbaası, 1966.
Onar, Sıddık Sami. İdare Hukukunun Umumi Esasları. Vol. 3. 3rd ed. İstanbul: İsmail Akgün Matbaası, 1966.
Ozansoy, Cüneyt. “Tarihsel ve Kuramsal Açıdan İdarenin Kusurdan Doğan Sorumluluğu.” Unpublished doctoral dissertation, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1989.
Ozansoy, Cüneyt. “Türkiye İdaresinin Sorumluluğunda Kamu Hukuku Erozyonu.” In I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi: Birinci Kitap İdari Yargı, 1–4 Mayıs 1990, 72–87, and discussion section. Ankara: [Publisher not specified], 1991.
Özay, İl Han. Günışığında Yönetim. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2004.
Özdemir, Necdet. Hizmet Kusuru Teorisi ve İdarenin Sorumluluğu. Ankara: Yeni Desen Matbaası, 1963.
Özgüldür, Serdar. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kararları Işığında Tam Yargı Davaları. Ankara: Yetkin Yayınları, 1996.
Sarıca, Ragıp. “Teşri Organının Faaliyetinden Dolayı Devletin Mali Mes’uliyeti Meselesi.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 10, no. 1–2 (1944): 95–162.
Sarıca, Ragıp. “İdare Ajan ve Memurlarının Gördükleri Fonksiyon Sırasında İşledikleri Suçlardan İdare Malen Mes’ul Tutulabilir mi?” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 11, no. 3–4 (1945): 1–35.
Sarıca, Ragıp. “İdare Ajan ve Memurlarının Şahsi Kusurlarından Dolayı Şahsan Mesul Tutulmalarının Hukuki Mesnetleri.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 15, no. 1 (1949): 34–54.
Sarıca, Ragıp. “Şahsi Kusur ve Kıstaslar.” İstanbul Barosu Dergisi 20, no. 3 (March 1946): 87–101.
Sarıca, Ragıp. “Hizmet Kusuru ve Karakterleri.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 15, no. 4 (1949): 858–95.
Sarıca, Ragıp. “Fransa’da Ajan ve Memurların Şahsi Kusurlarından Devletin, İdarenin Mali Mesuliyeti Meselesi.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 15, no. 2–3 (1949): 546–68.
Şener, Esat. “Tartışmalar Bölümü.” In Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, Ankara 12–13 Mayıs 1979, 177–271. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1980.
Tan, Turgut. İdare Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi, 2011.
Tandoğan, Haluk. Kusura Dayanmayan Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi, 1981.
Tarhanlı, İştar. “Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları Işığında Kamulaştırmasız El Atma.” İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi 11, no. 13 (1990): 41–47.
Tekinay, S. Sulhi, Sermet Akman, Haluk Burcuoğlu, and Atilla Altop. Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler. 7th ed. İstanbul: Filiz Kitabevi, 1993.
Tekinsoy, Ayhan. “Anayasa Mahkemesinin Kamu Görevlilerinin Kişisel Sorumluluğu Konusundaki Yaklaşımının Muhtemel Sonuçları.” Ankara Barosu Dergisi 2013, no. 1: 19–55.
Tutum, Cahit. Türkiye’de Memur Güvenliği. Ankara: TODAİE Yayınları, Sevinç Matbaası, 1972.
Yasin, Melikşah. “Tıbbi Hatalardan İdarenin Sorumluluğu.” In Sağlık Hukuku ve Yeni Türk Ceza Kanunundaki Düzenlemeler Sempozyumu I, 244–55. İstanbul: Deniz Ofset Matbaacılık, 2007.
Yayla, Yıldızhan. İdare Hukuku. İstanbul: Beta, 2009.
Yenice, Kazım, and Yüksel Esin. Açıklamalı, İçtihatlı, Notlu İdari Yargılama Usulü. Ankara: Arısan Matbaacılık, 1983.
Published
Categories
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
